Lizbona

Lizbona to najbardziej wysuniętą na zachód stolica kontynentalnej Europy. Miasto liczy około 600 tys. mieszkańców, ale cała aglomeracja to ponad 2,5 miliona mieszkańców. Czyni ją to największym miastem Portugalii. Jednak miastem przyjaznym turystom. Leży na prawym brzegu estuarium Tagu, około 15 km od Oceanu Atlantyckiego. Jest siedzibą parlamentu, rządu, prezydenta, głównych instytucji państwowych oraz przedstawicielstw dyplomatycznych. Lizbona to duży ośrodek turystyczny z cennymi zabytkami, rozbudowaną bazą hotelową i licznymi imprezami kulturalnymi, takimi jak: coroczne festiwale muzyczne, koncerty, konkursy kulinarne, uliczne festyny np. Dzień św. Antoniego, jarmark rzemiosła i wystawy. W II połowie lat 80-tych i w 90-tych XX w. dzięki pomocy Unii Europejskiej w Lizbonie odnowiono zabytki i wiele budowli użyteczności publicznej; we wschodniej części miasta nad rzeką wyburzono starą zabudowę i postawiono nowe obiekty wystawowe, hotele, sale konferencyjne oraz zmodernizowano nabrzeża Tagu. Rozbudowano wówczas sieć dróg, metro, powstały nowe linie kolejowe i jeden z najdłuższych mostów w Europie - most im. Vasco da Gamy (o długości 17 km). W 1994 r. Lizbona otrzymała miano Kulturalnej Stolicy Europy, a w 1998 r. odbyła się w niej wystawa światowa Expo.

Atrakcje w porcie:

1. Alfama - najstarsza dzielnica - Położona na skalistym wzgórzu Alfama, jest najstarszą z dzielnic Lizbony. W okresie panowania Maurów, stanowiła centrum miasta. Tracąc z czasem swe znaczenie, stała się dzielnicą, zamieszkałą głównie przez biedniejszą część ludności. Po dziś dzień zachował się układ wąskich i krętych uliczek, nawiązujący w swym charakterze do czasów sprzed okresu zajęcia miasta przez chrześcijan. Na miejscu dawnego meczetu zdobywcy postawili katedrę, a dawna twierdza Maurów stała się na kilka wieków główną siedzibą królów Portugalii. Po olbrzymim trzęsieniu ziemi w roku 1755, dzięki swemu położeniu na skale Alfama nieznacznie ucierpiała. Dziś dzielnica ta, zamieszkała głównie przez starszych ludzi, wyrasta na jedną z atrakcji turystycznych, a uroku dodaje jej wysłużony, żółty tramwaj linii 12 lub 28, pnący się ze zgrzytem kół stromymi i wąskimi uliczkami. Uliczki Alfamy mające niekiedy nie więcej niż 2,5 m szerokości układają się w labirynt i wraz z domami o czerwonych dachach, kaskadowo opadają w stronę Tagu.
   
2. Castelo de Sao Jorge - Zamek Świętego Jerzego - Prapoczątki zamku sięgają VI wieku n.e., kiedy to Wizygoci na jednym z okazalszych wzgórz górujących nad Tagiem założyli obronną twierdzę. W czasie panowania Maurów zamek znacznie się rozrósł. W 1147 roku został zdobyty przez wojska Afonso I Henriquesa. Rezydencją pierwszych królów Portugalii był dawny pałac Maurów zwany Alcocova, z którego do naszych czasów zachowały się jedynie szczątki. Kolejni królowie portugalscy mieli już swoją siedzibę na zamku, który od XIV wieku został poświęcony Św. Jerzemu. Z czasem królewska siedziba została zmieniona i zamek św. Jerzego utracił swe znaczenie. W największym trzęsieniu ziemi jakie nawiedziło Lizbonę, forteca uległa zniszczeniu i dopiero lata trzydzieste XX wieku przyniosły jej odbudowę. Tym samym stała się atrakcją turystyczną i jednym z bardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Ze wzgórza, na którym stoi, roztaczają się niezwykłe widoki na rzekę Tag, Alfamę, most 25 Kwietnia i na centrum Lizbony wraz z placem Rossio.
   
3. Katedra Se i relikwie św. Wincentego – Po zdobyciu Lizbony przez wojska drugiej krucjaty dowodzone przez Afonso I Henriquesa, nowy władca nakazał przebudowę miasta - tak by podkreślić jego chrześcijański charakter. W 1150 roku, w miejscu dawnego meczetu rozpoczęto budowę katedry. Ponieważ czasy nadal były niebezpieczne, a zagrożenie ze strony Maurów realne, budowlę wzniesiono zarówno w celach kultu jak i obronnych. Kiedy groźba inwazji arabskiej zmniejszyła się, król Afonso IV nakazał jej przebudowę. Katedra jest dziś mieszaniną oryginalnego stylu romańskiego, posiadająca wpływy i gotyckie i barokowe i klasycystyczne. Dwa ostatnie pojawiły się po zniszczeniach jakie przyniosło z sobą trzęsienie ziemi z 1755 roku. Pierwszy władca Portugalii Dom Afonso I Henriques sprowadził z sobą relikwie św. Wincentego i umieścił je w nowo wybudowanej katedrze. W 1195 roku ochrzczono tu św. Antoniego, który wraz ze św. Wincentym stali się patronami Lizbony.
   
4. Kościół Św. Antoniego - Igreja de Santo Antonio – Igreja de Santo Antonio - położony nieopodal Katedry Se kościół poświęcony patronowi Lizbony, uległ zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi w 1755 roku. Odbudowano go dokładnie w tym samym miejscu 60 lat później lecz już w barokowym stylu. Jak głosi legenda, było to miejsce, w którym przyszedł na świat św. Antoni zwany później Padewskim. Przyszły święty pochodził z zamożnej rodziny i na chrzcie dano mu na imię Ferdynand. Imię Antoni przyjął po wstąpieniu do zakonu Franciszkanów. Pod koniec swego krótkiego życia osiadł w Padwie i tam zmarł. Na miejscu jego grobu wybudowano wówczas wspaniałą bazylikę. 13 czerwca w Lizbonie i innych miastach obchodzi się uroczyście dzień św. Antoniego.
   
5. Panteao Nacional - Narodowy Panteon - Olbrzymi barokowy kościół, którego kopułę możemy dostrzec z wielu miejsc Alfamy uważany jest za kolejny z symboli Lizbony. W 1916 roku kościół stał się Narodowym Panteonem. Budowany przez blisko 3 wieki, mieści w sobie cenotafy portugalskich bohaterów: Vasco da Gamy, Henryka Żeglarza i Alfonsa de Albuquerqe - żeglarza i odkrywcy, który został mianowany wicekrólem Indii. W Panteonie została pochowana w 1999 r. Amelia Rodrigues, śpiewaczka, która uczyniła muzykę Fado sławną także poza granicami Portugalii.
   
6. Belem - dzielnica portowa - Belem to dawna dzielnica portowa, z której wyruszały morskie wyprawy, poszerzające wiedzę Europejczyków o świecie i napełniające skarbiec Królestwa Portugalii nieprzebranymi skarbami z Afryki, Indii i Ameryki Południowej. Położona jest około 6 km. od centrum miasta, niedaleko miejsca gdzie Tag kończy swój naturalny bieg i wpada do Atlantyku. W czasie pierwszych wypraw znajdował się tu port morski Restelo, który stał się symbolem bogactwa i mocarstwowości Portugalii. Gdy w 1497 roku Vasco da Gama wypływał z Belem jego celem były Indie. Dotarcie tam zajęło mu blisko 10 miesięcy. Po jego powrocie do Lizbony na nabrzeżach Belem szykowano kolejną wyprawę, której celem również były Indie. Jednak kapitan ekspedycji - Pedro Alvares Cabral skierował okręty nieco bardziej na zachód i jego udziałem stało się odkrycie Brazylii. Henryk Żeglarz, Wielki Mistrz Zakonu Templariuszy - inicjator wszelkiej morskiej aktywności Portugalii, wybudował w porcie Restelo kaplicę pod wezwaniem św. Marii, w której on i uczestnicy wypraw modlili się przed wyruszeniem w nieznane. Król Portugalii Manuel I zwany Szczęśliwym położył na jej miejscu kamień węgielny pod budowę klasztoru dla braci z zakonu św. Hieronima. Manuel I rozbudował także dzielnicę portową, którą nazwano nowym Betlejem – czyli Belém. Za czasów króla Jana V dzielnica osiągnęła szczyt rozwoju stając się popularnym wśród bogaczy miejscem lokowania posiadłości.
   
7. Klasztor Hieronimitów - Klasztor Hieronimitów w dzielnicy Belém zaczęto budować w 1502 roku za króla Manuela I jako podziękowanie za wyprawę Vasco da Gamy do Indii. Klasztor uważany jest za perłę stylu manuelińskiego, łączącego gotyk i renesans. W klasztorze znajdują się groby króla Manuela I i jego żony Marii Aragońskiej oraz króla Jana III i jego żony Katarzyny Habsburg oraz nagrobki m.in.: Vasco da Gamy i portugalskiego wieszcza Luisa de Camoes. Na terenie klasztoru podpisano w 2007 roku Traktat Reformujący Unię Europejską, zwany Traktatem Lizbońskim.
   
8. Torre de Belém - Również król Manuel I dopowiada za powstanie kolejnej atrakcji Lizbony - Torre de Belém u ujścia Tagu do oceanu. To militarna budowla, pełniąca rolę strażnicy portu od czasów wielkich odkryć geograficznych. Była też punktem orientacyjnym dla wracających do ojczyzny żeglarzy i symbolem morskiej potęgi Portugalii. Później stała się więzieniem, w którym przez dwa miesiące 1833 roku przebywał generał Józef Bem, twórca Legionu Polskiego w Portugalii. Bardzo charakterystyczny dla Lizbony jest Pomnik Odkrywców, odsłonięty w 1960 roku, w pięćsetną rocznicę śmierci księcia Henryka Żeglarza. Zbudowany jest z betonu, ma kształt karaweli i 52 metry wysokości. Przedstawia żeglarzy, naukowców i misjonarzy, czyli wielkich odkrywców.